Ένα πρωτοποριακό Γυμναστήριο και πρόγραμμα Φυσικής Αγωγής
Το πρότυπο πειραματικό υπερσύγχρονο γυμναστήριο του σχολείου που όμοιό του δε υπάρχει σε κανένα δημόσιο σχολείο της χώρας .
Διαθέτει πλήρη σειρά υπερσύγχρονων μηχανημάτων μυϊκής ενδυνάμωσης καθώς επίσης και μονάδα Ανάλυσης Σωματικής Σύνθεσης για τον προληπτικό έλεγχο της Εφηβικής Παχυσαρκίας.
Αφορμή για την δημιουργία του ήταν η διαπίστωση των σωματικών παρεκκλίσεων που παρατηρήθηκαν στους έφηβους μαθητές και μαθήτριες όπως λορδώσεις, σκολιώσεις και προπτώσεις ώμων σε ανησυχητική αναλογία καθώς επίσης και στην λανθάνουσα εφηβική παχυσαρκία.
Στόχος του προγράμματος:
Η δραστική παρέμβαση με σύγχρονες μεθόδους στη σωματική ανάπτυξη των εφήβων μαθητών στην αναπτυξιακή τους φάση καθώς επίσης και η ποιοτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων τόσο για τους ίδιους όσο και για τους γονείς τους.
Την επιμέλεια του προγράμματος έχουν οι Καθηγητές Φυσικής Αγωγής του Σχολείου μας Καλογήρου Δημήτριος και Αντωνιάδου Νίτσα Ένας πρότυπος σε εφαρμογή θεσμός επιτυχούς « Αγωγής Πρόληψης »

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

Με τον όρο « Αγωγή Πρόληψης» στη Φυσική Αγωγή εννοούμε ένα σύνολο σύγχρονων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων οι οποίες βασίζονται, στη συστηματική ενημέρωση και την σωματική εκπαίδευση, με σκοπό την προαγωγή ενός σύγχρονου προτύπου ανάπτυξης της βιολογικής στάθμης και του κοινωνικού προφίλ των Εφήβων μαθητών.

Από τα δεδομένα των εργασιών που πραγματοποιήθηκαν μέχρι σήμερα, με αντικείμενο την σωματική ανάπτυξη των παιδιών και των νέων στη χώρα μας, με αρκετές αναλογίες και επαγωγές, διαπιστώνεται ότι στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες τα παιδιά και οι νέοι αναπτύσσονται, σε βάρος και ύψος, περισσότερο και γρηγορότερα από τους συνομηλίκους τους των δεκαετιών του 30 και 40.

Και ενώ τα συμπτώματα της σωματικής και ωρίμανσης όπως το ύψος το βάρος, ο Δείκτης Σωματικής Μάζας( βάρος / ύψος^2 ) καθώς και οι σωματικές παραμορφώσεις όπως η σκολίωση, κύφωση πλατυποδία κτλ. έχουν μελετηθεί σε εκτεταμένη κλίμακα ,η έρευνα σε ότι αφορά στο ποιες αλλαγές έχουν συντελεστεί στα δομικά τους χαρακτηριστικά είναι σχεδόν ανύπαρκτη.

Γνωρίζουμε ότι η παχυσαρκία είναι μια νόσος πολυπαραγοντική, δηλ μια νόσος που προκαλείται από πολλά διαφορετικά γεγονότα, τόσο βιολογικά όσο και περιβαλλοντικά. Είναι γεγονός ότι η παχυσαρκία πλήττει σχεδόν το σύνολο του κόσμου των ανεπτυγμένων χωρών. Ως παχυσαρκία ορίζεται το αυξημένο σωματικό βάρος πάνω από 15% του θεωρούμενου ως φυσιολογικού .Κατά έναν άλλο ορισμό παχύσαρκο θεωρείται ένα άτομο το οποίο έχει Δείκτη Μάζας Σώματος πάνω από 29-30 και ταυτόχρονα ποσοστό λίπους πάνω από 20% για τους άνδρες και 27% για τις γυναίκες. Τα λιπώδη κύτταρα αυξάνονται ή σταθεροποιούνται σε αριθμό κατά την εφηβεία και από ένα σημείο και μετά απλά «φουσκώνουν» όταν παίρνουν τα παιδιά και οι έφηβοι βάρος και «ξεφουσκώνουν» όταν υπάρχει απώλεια βάρους.

Όποιας μορφής όμως και αν είναι η παχυσαρκία, είναι πρόξενος πολλών προβλημάτων υγείας όπως:

	Στεφανιαία νόσο
	Διαβήτης
	Ασθένειες του αναπνευστικού
	Ταχυπαλμία με την ελάχιστη σωματική δραστηριότητα
	Ορμονικές διαταραχές
	Προβλήματα στις αρτηρίες παχύσαρκων παιδιών
	Πρώιμη εφηβεία
	Προβλήματα στις αρθρώσεις
	Μειωμένη πρόσληψη οξυγόνου κ..τ.λ.

Επειδή το σωματικό λίπος έχει « Σωρευτικό » χαρακτήρα με απλά λόγια, είναι αποτέλεσμα μιας σειράς επαναλαμβανόμενων πράξεων όπως, η κακή διατροφή και η συνολική υποκινητικότητα, μπορεί να βλάψει την υγεία των μαθητών μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Eπειδή ο περιοδική αξιολόγηση της Σωματικής Σύστασης ατον Έφηβο τον βοηθά αποτελεσματικά στον συγχρονισμό και την εναρμόνιση των ατομικών του συνηθειών.

Επειδή τα περισσότερα νοσήματα έχουν τις βάσεις τους στην παιδική και εφηβική ηλικία σε μια εποχή όπου η υγιεινή διατροφή αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία, η ενημέρωση και η επιστημονική καθοδήγηση των διδασκάλων στα παιδιά και τους γονείς αποκτά ιδιάζουσα σημασία.

Επειδή τα παχύσαρκα παιδιά κινδυνεύουν να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες.

Επειδή μαθητές και εκπαιδευτικοί θα πρέπει να γίνονται «συνερευνητές»για μια πιο ολοκληρωμένη καθοδήγηση προς το «εύ ζήν »

Για όλους τους ανώτερους λόγους:

Προτείναμε στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και στο ΥΠΕΠΘ να υιοθετηθεί ένα νέο συναισθηματικό κίνητρο και ένας εφικτός στόχος που να μπορεί να αξιολογηθεί και να τροποποιηθεί όποτε χρειάζεται, για την προάσπιση της βιολογικής ανάπτυξης και υγείας του Εφήβου στο σχολείο.

Το συναισθηματικό κίνητρο στο πρόγραμμά που εφαρμόζουμε είναι η Λιπομέτρηση και ο εφικτός στόχος η δυνατότητα ανάπτυξης του Ατομικού Δελτίου Άσκησης και Διατροφής του Μαθητή, μετά από επεξεργασία των προσωπικών του δεδομένων σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, μ’ έναν επιστημονικά άρτιο τρόπο .

Διότι στο σχολείο πιστεύουμε ότι «Η Υγεία των μαθητών δεν χρειάζεται μόνο Ενημέρωση και Ευχές. Χρειάζεται πράξεις» και Διότι «Ανιχνεύοντας το Σήμερα Προετοιμάζουμε το Αύριο της Υγείας των Μαθητών »

ΟΙ ΝΕΕΣ ΕΠΟΧΕΣ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΚΑΙ ΝΕΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ

Η έλλειψη ειδικής εκπαίδευσης, όσον αφορά την διάγνωση και την αντιμετώπιση της νόσου της παχυσαρκίας, ήταν οι κύριες αιτίες που ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής στο σχολείο δεν ασχολείτο με το θέμα, με αποτέλεσμα οι ενδιαφερόμενοι μαθητές αλλά και οι γονείς τους να μένουν απληροφόρητοι, με όλους τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται. Σήμερα αυτό το εμπόδιο έχει ξεπεραστεί με την χρήση μέσων και μεθόδων της σύγχρονης τεχνολογίας.Με την πίστη ότι, σ’ αυτή την κρίσιμη αναπτυξιακή φάση του Εφήβου το σχολείο θα έπρεπε να είναι αρωγός τόσο στην πληροφόρηση όσο και επιστημονική καθοδήγηση του μαθητή, με την βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας, εφαρμόζουμε στο 2ο Ενιαίο Λύκειο Γαλατσίου από το 1999 ένα σύγχρονο και ταυτόχρονα καινοτόμο προληπτικό πρόγραμμα Διαχείρισης του Σωματικού Βάρους ( Weight Management ) που είναι μέρος της δραστηριότητας και των δυνατοτήτων του Σχολικού Γυμναστηρίου του 2ου Ενιαίου Λυκείου Γαλατσίου.

Η Φιλοσοφία του Προγράμματος

Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε για να δώσει με μια τόσο σύγχρονη όσο και επιστημονική μορφή όλες εκείνες τις απαραίτητες πληροφορίες που θα βοηθήσουν εξατομικευμένα τον μαθητή να επιτύχει μια Ιδανική Σωματική Σύσταση. Παρέχοντάς του συγχρόνως ποιοτικές συνθήκες και σύγχρονα διδακτικά μέσα όπως, σύγχρονα μηχανήματα μυϊκής ενδυνάμωσης και αεροβικών προσαρμογών καθώς επίσης και σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα διδασκαλίας το έργο αυτό γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρον. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του προγράμματος γίνεται από τον καθηγητή Φυσικής Αγωγής του 2ου Ενιαίου Λυκείου Γαλατσίου κ. Καλογήρου Δημήτριο και την κα Αντωνιάδου Νίτσα καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Αθηνών, κατά την διάρκεια του σχολικού έτους 1999-2000 έως και σήμερα με μεγάλη επιτυχία και με σημαντικά ερευνητικά αποτελέσματα για τους εφήβους ηλικίας 14-16 ετών.

Στιγμιότυπα από την δραστηριότητα του νέου προγράμματος

Παράλληλα όμως το πρόγραμμα αποτελεί και μια πρώτη προσπάθεια στον χώρο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης να γίνει κατανοητό, για το πώς μπορεί μέσω της Σχολικής Έρευνας, ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής με την χρήση παιδαγωγικών μέσων και μεθόδων «κλινικής υφής» όπως είναι η Ανάλυση Σωματικής Σύστασης να γίνει αποτελεσματικότερος στη διαδικασία του παιδαγωγικού του έργου κα του νέου ρόλου που καλείται να διαδραματίσει. Έτσι μπορεί αποτελεσματικά να βοηθήσει τόσο τον μαθητή όσο και τους γονείς του στην καταπολέμηση της σύγχρονης μάστιγας της παχυσαρκίας και των μυοσκελετικών δυσμορφιών σε πρώιμο στάδιο, σε συνεργασία και με άλλους φορείς της Δημόσιας Υγείας όπως ιατρούς, διαιτολόγους, ΕΛΙΚΑΡ Συμβουλευτικούς σταθμούς κτλ.

Εν όψει μάλιστα της νέας Διεπιστημονικής Προσέγγισης των μαθημάτων στα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα και με την καθιέρωση του Δελτίου Ατομικότητας των Μαθητών μπορούμε να ισχυριστούμε με υπερηφάνεια ότι, η Φυσική Αγωγή στο 2ο Ενιαίο Λύκειο Γαλατσίου τόλμησε και έκανε από πολύ νωρίς το νέο μεγάλο βήμα σ’ αυτή την κατεύθυνση με την καθιέρωση του Ατομικού Δελτίου Παρακολούθησης της Αναπτυξιακής πορείας των μαθητών.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Α. ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ

• Η Σύγχρονη αντιμετώπιση των αναπτυξιακών προβλημάτων των εφήβων μαθητών στη τρέχουσα κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα.
• Η Εφαρμογή των επιτευγμάτων της σύγχρονης Αθλητικής Επιστήμης, στην επίλυση εξατομικευμένων προβλημάτων του εφήβου που σχετίζονται με την άσκηση , τη διατροφή και την παχυσαρκία.
• Η Έμπρακτη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο μαθητής, βάζει στόχους και μπορεί να τους πετύχει.

Β. ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΣΚΟΠΟΙ

• Καθοδήγηση των εφήβων με εξατομικευμένα και σύγχρονα προγράμματα διατροφής και φυσικής δραστηριότητας.
• Ανάπτυξη της ικανότητας διατροφικού προγραμματισμού στους μαθητές.
• Υιοθέτηση σύγχρονων στάσεων και επιλογών από τους μαθητές απέναντι στη φυσική δραστηριότητα και τη διατροφή με απώτερο σκοπό την αυτοκαθοδήγησή τους στο μέλλον.

Γ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ

• Ενημέρωση για το πρόγραμμα.
• Ενημέρωση γονέων και εξασφάλιση άδειας συμμετοχής.
• Σωματομέτρηση και Λιπομέτρηση των μαθητών
• Καταχώρηση και Επεξεργασία των δεδομένων στον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
• Επίδοση αποτελεσμάτων στους γονείς των μαθητών.
• Σεμινάριο μίας (1) διδακτικής ώρας διατροφικού προγραμματισμού στους μαθητές.
• Ενημέρωση μαθητών γονέων και κηδεμόνων μετά την στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων των μετρήσεων.
• Συστάσεις σε μαθητές και γονείς

Δ. ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

• Η κατανόηση από τον μαθητή των ατομικών ιδιαιτεροτήτων που διέπουν την « βιολογική του ανάπτυξη »,και η επιστημονική καθοδήγησή του με σύγχρονα ανιχνευτικά και γυμναστικά μέσα και μεθόδους.
• Η ικανότητα υιοθέτησης « σύγχρονων υγιεινών στάσεων ζωής » για την αντιμετώπιση παρόμοιων προβλημάτων στον ενήλικο βίο του με σκοπό την προάσπιση της υγείας του.

Ε. ΤΡΟΠΟΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

• Άμεση Εποπτεία και Στατιστική Ανάλυση των αποτελεσμάτων
• Ενημέρωση του ΥΠΕΠΘ και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
• Ενημέρωση των Δημόσιων Φορέων Υγείας για πιθανή τροποποίηση διατροφικών Νορμών και Σωματικής Άσκησης στην Εφηβική ηλικία

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ

Περίοδος διεξαγωγής 1/10/2000 - 31/11/2001

Περιοχή 2ο Ενιαίο Λύκειο Γαλατσίου

Πειραματικό Σχολείο Παν/μίου Αθηνών

Βαρβάκειο Πρότυπο Γυμνάσιο

Πληθυσμός Μαθητές 14- 16 ετών

Δείγμα 178 Μαθητές και 178 Μαθήτριες

Τύπος έρευνας

ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΕΦΗΒΩΝ

Τεχνική συλλογής πληροφοριών

Σωματομέτρηση και Λιπομέτρηση Βιοηλεκτρικής Αγωγιμότητας με τήρηση πρωτοκόλλου

Μέθοδος Δειγματοληψίας Τυχαία

Σκοπός

Η Αναγκαιότητα της προληπτικής μέριμνας για τον

Έλεγχο της παχυσαρκίας στο Λύκειο

Ερευνητές : Καλογήρου Δημήτρης καθηγητής Φυσ.Αγωγής του 2ου Ενιαίου Λυκείου Γαλατσίου Αντωνιάδου Νίτσα καθηγήτρια Φυσ. Αγωγής του Πειραματικού Σχολείου Παν/μίου Αθηνών

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ 14-16 ΕΤΩΝ ΣΗΜΕΡΑ

(*) Αυξημένο στα αγόρια

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ 20-25 ΕΤΩΝ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1970

(Βahnke and Willmore 1974)

1. Η Σωματική Σύσταση των δεκαπεντάχρονων μαθητών και μαθητριών προσομοιάζει με την Σωματική Σύσταση νέων ανδρών και γυναικών 20-23 ετών της δεκαετίας του 1970 .Αυτό σημαίνει ότι, η Σωματική Ανάπτυξη αλλα και η βιολογική ωρίμανση των δομικών τους συστατικών προηγείται της χρονολογικής τους ηλικίας κατά 6-8 έτη.

2. Το ποσοστό Σωματικού λίπους στο 50% των αγοριών για την ηλικία τους και τις σωματικές τους αναλογίες φαίνεται να είναι σχετικά αυξημένο στο ενώ των κοριτσιών κυμαίνεται σε Φυσιολογικά επίπεδα. Το γεγονός της περίσσειας σωματικού λίπους στα αγόρια θα πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα για μελλοντικούς κινδύνους, σε αντίθεση με τα κορίτσια που φαίνεται να προσέχουν περισσότερο τόσο τη σιλουέτα τους όσο και την διατροφική τους συμπεριφορά .

3. Ενώ η Εξωτερική Εμφάνιση και ο Δείκτης Σωματικής Μάζας σε ποσοστό 75% είναι φυσιολογικά , πάραυτα φαίνεται να υπάρχει μια αυξητική τάση του αποθηκευμένου σωματικού λίπους .

4. Eνω η Εξωτερική Εμφάνιση των δεκαπεντάχρονων μαθητών σε ποσοστό 75% δείχνει να μην διατρέχουν κανένα σοβαρό κίνδυνο, η Σύσταση του Σώματός τους σε ποσοστό 50% δείχνει αυξητικές τάσεις αποθηκευμένου λίπους. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, η εξωτερική Εμφάνιση Εξαπατά.

5. Φαίνεται ότι η κακή διατροφή, η υπερβολική πνευματική εργασία και η συνολική υποκινητικότητα έχουν επιδράσει αρνητικά και στο ποσοστό της Άλιπης Σωματικής Μάζας και κατά συνέπεια στην μείωση του Ενεργά Μεταβολικού Ιστού των μαθητών με ορατά αποτελέσματα που διαπιστώνουμε στην καθημερινή πράξη όπως, χαμηλή αερόβια ικανότητα, υψηλούς σφυγμούς με μικρή καταπόνηση στις φυσικές ασκήσεις , σκελετικές δυσμορφίες και μυοσκελετικές κακώσεις για ασήμαντο λόγο κτλ).

Εάν αυτό συνδυασθεί με την προχωρημένη βιολογική τους ωρίμανση μπορεί στο προσεχές μέλλον σύμφωνα και με πρόσφατες μελέτες, να παρουσιασθούν « οι νόσοι φθοράς» στους σημερινούς εφήβους σε νεώτερη ηλικία όταν δηλ αυτοί θα είναι 32 έως 35 ετών.

To γεγονός αυτό μας επέβαλε στο 2ο Ενιαίο Λύκειο Γαλατσίου να επαναπροσδιορίσουμε τους διδακτικούς στόχους μας, με την υιοθέτηση νέων παιδαγωγικών μέσων και μεθόδων δραστικής παρέμβασης και αξιολόγησης του σωματικού βάρους όπως η υιοθέτηση της Γυμναστικής Αντιστάσεων ( Resistance Training ) καθώς και την Περιοδική Αξιολόγηση της Σωματικής Σύνθεσης των μαθητών μας ( Body Composition Analysis) .

Η εκδήλωση ενδιαφέροντος και η συνεργασία με άλλες σχολικές μονάδες είναι πάντα ευχαρίστησή μας και θα είμαστε στη διάθεσή σας.

Για πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα : Kαλογήρου Δημήτριος - Καθηγητής Φυσικής Αγωγής.

Δείτε επίσης:

• Η νέα Φυσική Αγωγή

• Προσδιοριστικοί Παράγοντες Υγείας

• Η Υπερσύγχρονη αίθουσα του Γυμναστηρίου

• Εγχειρίδιο Φυσικής Δραστηριότητας Τ 10-14

• Εγχειρίδιο Φυσικής Δραστηριότητας Τ 15-17

• Στόχοι προγράμματος Φυσικής Δραστηριότητας PLAN-EX